Op 23 mei 2018 bezochten drieëndertig leden van de Vereniging Oud Oegstgeest het Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO). De leden verzamelden in het gebouw aan de Boisotkade in Leiden, waar zij werden ontvangen met koffie, thee en koekjes. Susan Suèr, project manager education, hield een introductie over de geschiedenis en de taken van het ELO. Het ELO ontstond eind negentiende eeuw als bewaarplaats voor de archieven van de gemeente Leiden, maar bewaart tegenwoordig ook de archieven van tal van buurtgemeenten, niet van Oegstgeest. Het is uitgegroeid tot een regionaal kennis- en adviescentrum op het gebied van archieven, monumenten en archeologie. Er is zo’n 11 kilometer archiefmateriaal, opgeslagen in speciale dozen in depots met een goede klimaatbeheersing.

Oprichtingsakte van de Leidse Universiteit

Na de introductie mochten de leden in twee groepen de depots in, geleid door Susan Suèr en archivist Lisa Lucassen. De depots zijn normaal gesproken niet toegankelijk voor niet-medewerkers. Tijdens de rondleiding werden enige bijzondere archiefstukken uit het stadsarchief van Leiden getoond, waaronder de oudste oorkonde van de stad uit de dertiende eeuw en een keurboek van het stadsbestuur met allerlei verordeningen uit de vijftiende eeuw. Ook stukken uit particuliere archieven kwamen op tafel, zoals een adelsbrief van de koning van Noorwegen, de kaarten van verzonnen steden van een jongeman uit een vooraanstaande Leidse familie en handgetekende kaarten van het Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinderhuis met zijn bezittingen in Oegstgeest.

Een bijzonder document was wel de oorkonde van Filips II van 8 februari 1575 waarin hij verklaarde dat hij in Leiden een universiteit opgericht had. Deze oorkonde was enkel in zijn naam uitgevaardigd omdat hij formeel nog landsheer van de Nederlanden was. In werkelijkheid was het stuk opgesteld door Willem van Oranje en zijn medestanders.

Behalve archiefstukken zijn er ook voorwerpen getoond die bij opgravingen in de binnenstad van Leiden gevonden zijn, zoals een helm uit de Tweede Wereldoorlog met een onheilspellend gat erin en een dobbelsteen van slechts enkele millimeters groot. Het blijft sensationeel om documenten en voorwerpen te mogen bekijken, die onze verre voorouders ooit vervaardigd en gebruikt hebben. Het bezoek aan het ELO was een bijzondere en leerzame ervaring.