Nieuwe feiten over kasteel Oud-Poelgeest De Oegstgeester historicus en lid van VOO Freek Lugt zal in het najaar van 2014 een boek presenteren over de geschiedenis van kasteel Oud-Poelgeest. Op 21 mei 2015 na de jaarvergadering van de VOO gaf hij een voorproefje.
Bij het onderzoek dat vooraf ging aan het schrijfwerk is Lugt een aantal nieuwe feiten tegengekomen waarvan hij er uit elke periode uit de geschiedenis van het kasteel één presenteerde. Zo liet hij een nog niet gepubliceerde foto zien van de ploeg die het kasteel schoonmaakte op de dag voordat op 9 mei 1945 de Canadezen hun intrek namen op Oud-Poelgeest, en toonde hij een onbekende Latijnse brief van Herman Boerhaave met de uitnodiging voor een bezoek aan het landgoed. Nieuw was ook de ontdekking dat de bekende Drakenzaal, van de ‘tillenbeesten’ van Jan Wolkers, voorheen uit twee kamers heeft bestaan. Heel bijzonder was het onderzoek van de schrijver naar de plaats van het eerdere middeleeuwse kasteel, dat een ‘echt’ kasteel was met torens, kantelen, een kapel, grachten en een ophaalbrug. Uit het elektronisch over elkaar heen leggen van kaarten waarop het middeleeuwse kasteel staat en een ‘moderne’ kaart uit 1810, bleek dat het middeleeuwse kasteel vlak voor het huidige gebouw heeft gestaan. Spectaculair was de behandeling van het oude verhaal dat de zon op de langste dag van het jaar onder gaat tussen de hekpijlers van het kasteel. Met bewegende beelden liet Lugt zien dat het verhaal weliswaar niet helemaal klopt maar wel had kunnen kloppen. Hij deed dat met de plattegrond die hij had gereconstrueerd van het originele zeventiende-eeuwse kasteelterrein De spreker sloot af met een uiteenzetting over het ordelijke en regelmatige ontwerp van het kasteel. Het blijkt geheel symmetrisch te zijn ontworpen met een zodanige regelmaat dat er overal zogenoemde gulden rechthoeken op te plaatsen zijn, een wiskundig begrip uit de wereld van kunst en architectuur. Ook zitten bijvoorbeeld de ramen allemaal op dezelfde afstand van elkaar, wat nog een hele toer was bij de twee keer inspringende zijwanden. Dat eiste dat de lengten van die wanden verschillend waren. Dit alles verklaart waarom wij nu nog, ondanks allerlei in de negentiende eeuw toegevoegde tierelantijnen, worden getroffen door de fraaie, evenwichtige eenvoud van het ontwerp van kasteel Oud-Poelgeest Zo zag het park van Oud-Poelgeest er in de zeventiende eeuw uit. Links (west) de Poelgeesterweg met in het midden een knik; hier staat het toegangshek. Rechts (oost) ligt de Haarlemmertrekvaart. In het midden in rood het kasteel, links daarvan twee bijgebouwen waarvan er nu nog één staat, daar weer links van een nu verdwenen voorpoort. Het blauw is water, de oostelijke en noordelijke gracht zijn er ook nu nog. Het kasteel zelf is geheel omgeven door water. De oprijlaan loopt bij het kasteel over een lange brug.
Het gebouw blijkt aan alle kanten te zijn opgebouwd uit vierkanten en vooral ‘gulden rechthoeken’. De gele lijnen geven aan dat de ramen op gelijke afstand van elkaar zitten. Dit alles geeft een fraai en evenwichtig beeld.
