28 maart 2007: lezing over het Tolhuis en de Trekvaart door Miep Smitsloo-de Graaff De Leidse/Haarlemmertrekvaart tussen Leiden en Haarlem bestaat in 2007 350 jaar. Het Tolhuis aan de Trekvaart in Oegstgeest is enkele jaren geleden prachtig gerestaureerd door Menno Smitsloo. Naar aanleiding daarvan heeft zijn echtgenote Miep Smitsloo, in het dagelijks leven journaliste en publiciste, zich verdiept in de geschiedenis van het Tolhuis en de Trekvaart, evenals van de begrippen tolheffing en de trekschuit. De trekschuit was eeuwenlang dé openbaar vervoervoorziening van de Lage Landen. Het boek ‘Tussen Tol en Trekvaart, 350 jaar het monument, het water en de mensen’, zal een dezer dagen uitkomen en ook worden verkocht op de avond van de lezing, met een zekere korting voor VOO-leden. De auteur heeft enthousiast gereageerd op onze uitnodiging om over dit stuk geschiedenis van Oegstgeest en omgeving te komen vertellen. Mooie plaatjes zullen het betoog nog verlevendigen. Plaats: de theaterzaal van het receptiegebouw van Rivierduinen (voorheen Endegeest), Endegeesterstraatweg 5 te Oegstgeest, dat is het eerste gebouw na Het Witte Huis. Bij de ingang staat een bord met de tekst ‘restaurant en vergaderzalen’. Er is een lift en er is koffie en thee. Tijd: 20.00 uur. Toegang gratis voor leden, voor niet-leden € 2,50. De Vereniging Oud Oegstgeest presenteert … Het halfjaarlijkse tijdschrift van de Vereniging zal naar aanleiding van het 20-jarig bestaan van de Vereniging in een nieuw jasje worden gestoken. In de twee laatste tijdschriften hebt u daarvan al een proeve gezien. Een eerste exemplaar in de nieuwe vormgeving zal op 27 maart a.s. door hoofdredacteur Marise Spieksma-Boezeman en het bestuur worden aangeboden aan het College van Burgemeester en Wethouders van Oegstgeest. Voor niet-leden is het jubileumnummer vanaf eind maart voor € 7,50 te koop bij de boekhandels in Oegstgeest. 18 april 2007: feestelijke Algemene Ledenvergadering In het kader van het 20-jarig bestaan van onze Vereniging wordt er op woensdag 18 april een feestelijke algemene ledenvergadering gehouden in het Gemeentecentrum aan de Lijtweg. De leden ontvangen daartoe nog een uitnodiging en een agenda. Tijdens het huishoudelijk gedeelte zal o.a. een voorstel tot statutenwijziging worden gepresenteerd. Verder is er de lancering van een demonstratie-dvd met foto’s van Oegstgeest uit het archief van Loek de Groot. De dvd is ter plekke te koop en is een voorproefje van de dvd’s die gemaakt zullen worden wanneer de fotoarchieven van de VOO, Loek de Groot en de gemeente Oegstgeest daadwerkelijk zijn samengevoegd en toegankelijk gemaakt. Gemeentearchivaris Carla de Glopper zal op haar geheel eigen wijze haar licht doen schijnen over het jubileum van de Vereniging Oud Oegstgeest. De vergadering wordt besloten met een gezellige nazit met een hapje en een drankje en een toast op de activiteiten van de Vereniging. Statutenwijziging In maart 2007 bestaat de VOO 20 jaar. In de loop van de jaren zijn de activiteiten van de Vereniging uitgebreid. Met name het streven om de ruimtelijke kwaliteit van Oegstgeest te versterken is een belangrijk aandachtsgebied geworden. Daarom wordt voorgesteld de statuten in die zin aan te passen. Dat geldt ook voor een zestal andere, kleinere wijzigingen. Expositie in de Bibliotheek Bollenstreek Oegstgeest Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Vereniging Oud Oegstgeest wordt er vanaf 10 maart tot eind april in de Bibliotheek Oegstgeest een kleine expositie gehouden van voorwerpen die in de loop der jaren in het bezit zijn gekomen van de Vereniging. Deze liggen gewoonlijk in onze archiefkast of bij een van de bestuursleden op zolder. Het pièce de résistance is een vaandel van de ‘Chr. Gem. Zangvereeniging Debora’. Het fotoarchief In het kader van de samenvoeging van drie Oegstgeester fotoarchieven, van Loek de Groot, van de gemeente en van de VOO, is sinds december 2006 een groep mensen bezig met het beschrijven van foto’s. Men is erg enthousiast en haalt soms vrienden en familie erbij om mee te denken als een foto niet gemakkelijk wordt herkend. Na de beschrijving op papier volgt het plaatsen van de tekst in de computer, niet in een database, gewoon in HTML. Hiervoor kunnen wij nog enkele mensen gebruiken. Geef u op via of telefonisch via 071 517 03 02. Herstel van de Wijttenbachweg Eind februari j.l. is door wethouder Arjan de Kok het startsein gegeven voor het herstel van het eerste deel van de Wijttenbachweg, dat eind jaren ’70 in gebruik was gegeven aan kleuterschool De Springplank. Sinds de school halverwege de jaren ’80 is verhuisd hebben de VOO en de heer en mevrouw Wuisman, woonachtig in het oude Raadhuis, geijverd voor het herstel van de doorgang. Binnen enkele weken kunnen voetgangers ervan gebruik maken. Haarlemmertrekvaart 350 jaar Dit feit zal met enkele tentoonstellingen in de regio Leiden-Haarlem worden herdacht: – in het Historisch Museum Haarlem, Groot Heiligland 47 te Haarlem, vanaf 10 mei – in Museum De Zwarte Tulp, Grachtweg 2a in Lisse, van 11 mei tot 22 september – in het Regionaal Archief Leiden, Boisotkade 2A in Leiden, vanaf begin november. Excursie in juni voor VOO-leden Het bestuur is van plan om nog vóór de zomervakantie een excursie voor de leden te organiseren. Heeft u wensen? Laat ons dat weten! De canon van Oegstgeest Wethouder Betty van Oortmerssen heeft de VOO gevraagd een canon te ontwikkelen van de geschiedenis van de gemeente Oegstgeest. Er is meteen een commissie aan het werk gegaan. De hoofdredactie wordt gevormd door Marise Spieksma-Boezeman en Freek Lugt. Veertien auteurs schrijven teksten voor de canon. In een eerdere aankondiging over de canon is sprake van hoofdstukken in voorpublicatie, ter beoordeling aan het publiek. Voortschrijdend inzicht hierover, na overleg met deskundigen, leidt er echter toe eerst alleen een concept-inhoudsopgave te publiceren en daarna, tegen de publicatie, de inhoud van bijvoorbeeld één hoofdstuk, als smaakmaker. De canon komt beschikbaar in een publicatie die leuk en leerzaam is om te lezen en ook goed bruikbaar zal zijn in het (basis)onderwijs. Eind 2007 is het boekje te verwachten. Per onderwerp is in één pagina tekst voorzien, en daarnaast een pagina ‘aanverwante zaken.’ Bovendien is er per onderwerp twee pagina’s ruimte voor illustraties. Zo komen wij aan een boekje van ongeveer honderd pagina’s. De concept-inhoudsopgave is als volgt, met een aanduiding van de inhoud: 1. De oudste tijden Over het ontstaan van het land, de strandwallen en de daarop gebaseerde indeling in ambachten. 2. Willibrord Naar Willibrord zijn de oudste twee kerken genoemd, er is een Willibrordschool en een Willibrordlaan, en zelfs een Willibrordrotonde. Wat heeft Oegstgeest met die meneer Willibrord? 3. Water en wegen Rhijngeesterstraatweg, Geversstraat, Wijttenbachweg en Terweeweg waren er ook al in de vroege middeleeuwen. Je kunt daar nog lopen zoals ze dat duizend jaar geleden deden. De Haarlemmertrekvaart en het Oegstgeester Kanaal daarentegen zien er wel uit alsof ze er altijd al geweest zijn, maar dat is toch duidelijk niet het geval, om maar te zwijgen van de spoorlijn langs Poelgeest en de A44 dwars door het dorp. 4. De Oudenhof De Verhalenverteller luistert naar de verhalen uit de waterburcht die recht onder zijn oor heeft gelegen. 5. De fusie met Poelgeest In het oud-archief van de gemeente Oegstgeest bevindt zich een bijzonder stuk over een soort gemeentelijke herindeling. Graaf Albrecht besluit in 1399 Oegstgeest en Poelgeest samen te voegen. 6. Verbod buitennering Sinds 1351 slaagt Leiden erin de nering in omliggende ambachten te belemmeren of te verbieden. Uiteindelijk resulteerde dit in 1654 in een overname door Leiden van de heerlijkheid Oegstgeest, waardoor de burgemeesters van Leiden Heer van Oegstgeest werden. 7. Boerhaave Herman Boerhaave. 8. Jeannette Wyttenbach Op de hoek van de Lijtweg en de Hofdijck ligt een plantsoentje met een groot inrijhek en een zuil. Hier woonde de eerste vrouwelijke doctor van Nederland, ver voordat Aletta Jacobs haar eerste schreden in de universiteit zette. Jeannette Wyttenbach was haar naam. 9. Gevers van Endegeest Familie Gevers. 10. De Wijkerslooth De Wijkerslooth was de eerste rooms-katholieke bisschop in Nederland na de Reformatie. 11. Zoutzieders, pannenbakkers en wagenmakers Voorbeelden van bedrijvigheid in de 19e/20e eeuw: de zoutziederij aan de Zoutkeetlaan, de fabriek waar de Oegstgeester dakpan werd geproduceerd en de wagenmakerijen van Rubenkamp en Van den Ameele. 12. Openbaar vervoer Vandaag de dag moet Oegstgeest het qua openbaar vervoer doen met de bussen die door het dorp komen en de treinen die er doorheen razen. Vroeger was dat anders: er is een trekvaartrederij geweest, een stoombootmaatschappij op de Rijn en trams in verschillende soorten en maten. 13. Bollendorp De grond langs de Hofdijck was bollengrond, de grond van Hendrik/Juliana/Oranjepark was bollengrond, de Grunerie en het Groene Kerkje stonden rondom in de bollen. Nu nog staan in het dorp verschillende bollenschuren, en boerderij Actaea is genoemd naar de daar gekweekte narcis. Oegstgeest was dus een bollendorp. 14. Van boerendorp tot forenzengemeente ‘De forens’ is het symbool van de forenzengemeente die Oegstgeest in het begin van de 20e eeuw werd. Was het tot die tijd een boerendorp met niet meer dan zo’n 2000 inwoners, vanaf het begin van de 20e eeuw ontwikkelde het zich tot een gemeente waarin de inwoners voornamelijk woonden. Het begon met het Wilhelminapark, daarna kwamen het Hendrik/Juliana/Oranjepark en het Emmapark. Uitzonderingen waren de Kaap voor de werknemers van Rubenkamp en Buitenlust dat in eerste instantie werd gebouwd voor de werkers van de tram. 15. Annexaties De annexaties van 1896, 1920 en 1966. 16. Psychiatrische instellingen Endegeest, Voorgeest, Rhijngeest (landhuis), Rhijngeest (gemeentehuis), Centrum 45, Curium. 17. Het Zendingshuis Geschiedenis instelling, geschiedenis gebouw. 18. Het MEOB Een groot defensiebedrijf in een klein dorp De instelling ontstond al voor de oorlog. Na de oorlog drukte zij een nadrukkelijk stempel op de bevolking van Oegstgeest. 19. Terug naar Oegstgeest Kunst en cultuur in een forenzendorp ‘Terug naar Oegstgeest’ is een pars pro toto voor de kunst die in dit dorp is geproduceerd. Te noemen zijn schrijvers als Jan Wolkers, Frits Hotz, Frédéric Bastet, J.B. Charles, Hella Haasse, Pieter Toussaint en schilders als Menso Kamerlingh Onnes, Floris Verster, Gerard de Wit. En niet te vergeten de Amphora-vazen. 20. Nieuw élan. De naoorlogse wijken van Oegstgeest. De Grunerie, de Bloemenbuurt, Haaswijk, Morsebel, Poelgeest, Nieuw-Rhijngeest.
