Uitnodiging voor VOO-lezing Drs. Cor Smit op woensdag 25 maart a.s. Op woensdag 25 maart a.s. zal de Leidse historicus Drs. Cor Smit voor de Vereniging Oud Oegstgeest een lezing houden met de titel: In Rijnland. “Lokale geschiedschrijving bloeit. Door alle aandacht voor het bijzondere van de eigen woonplaats vergeten we wel eens de grotere verbanden waar deze deel vanuit maken. Al duizenden jaren is het mondinggebied van de Oude Rijn de kern van zo’n groter verband, namelijk van Rijnland, een gebied dat zich uitstrekt van Hillegom tot Zoetermeer, van Katwijk tot Zwammerdam. Tot ver in de twintigste eeuw was Rijnland een duidelijk herkenbare eenheid, met Leiden als centrale stad, dominant, verzorgend, maar net zo goed afhankelijk van de omliggende plaatsen. De geschiedenis van Rijnland is dan ook meer dan de simpele optelsom van de geschiedenis van haar delen, de afzonderlijke steden en dorpen. Cor Smit schetst die geschiedenis – waar ook Oegstgeest haar eigen rol in speelt – van de eerste bewoning op de oever- en duinwallen in de steentijd tot de vervaging van de Rijnlandse samenhang in de twintigste eeuw.” Plaats: de theaterzaal van het vergaderzalengebouw van Rivierduinen, Endegeesterstraatweg 5 te Oegstgeest. Aanvang lezing: 20.00 uur. De lezing is gratis voor VOO-leden. Ook niet-leden zijn welkom. Zij betalen € 2,50. De derde druk van de Canon van Oegstgeest Op 31 januari j.l. heeft het bestuur de vrijwilligers ontvangen die zich het afgelopen jaar hebben ingezet voor de VOO. Voorzitter Harry Vissers memoreerde daarbij nog eens de diverse taken die door de vrijwilligers worden verricht, o.a.: – het scannen, beschrijven en invoeren van de foto’s die binnenkort op de gemeentelijke website zullen worden gezet – het vertegenwoordigen van de VOO in de kraam op de jaarmarkt in de De Kempenaerstraat op 5 mei – het bespreken van bijdragen aan het tijdschrift, en andere zaken: een taak voor de leden van de Afdeling Historie die elk kwartaal bij elkaar komen – het beheer van het VOO-archief – het beheer van het VOO-fotoarchief. Aanwezig waren bijvoorbeeld: de eindredacteur van het tijdschrift (Marise Spieksma), diverse auteurs van de Canon van Oegstgeest, de leden die archeologische opgravingen bezoeken, leden van de monumentencommissie, etc. Bij die gelegenheid is de derde druk van de Canon van Oegstgeest gepresenteerd. Er zijn inmiddels meer dan 3500 exemplaren van de Canon verkocht! De derde druk is ongewijzigd. Erfgoededucatie bij de Canon van Oegstgeest Het Erfgoedhuis heeft voor groep 7 en 8 van de basisscholen een lesprogramma ontwikkeld bij de Canon van Oegstgeest. Drie onderwerpen zijn daarvoor gebruikt: De Oudenhof, De Wegen en Wateren, en het hoofdstuk De Zoutzieders, Pannenbakkers, etc. De bibliotheek (Oudenhof), de VOO (wegen/wateren), en Carla de Glopper hebben voor het programma materiaal geleverd. Bij de presentatie van het lesprogramma in de bibliotheek in november j.l. waren docenten van groep 7 van diverse basisscholen aanwezig, en ook Hans Ulrich, die een spannend verhaal geschreven heeft over de Oudenhof. De opzet is zo, dat de kinderen en docenten zich eerst verdiepen in het grote geheel (bijv. de oude en nieuwe kaarten, verschillen vroeger en nu), daarna gaan zij naar buiten (voor wegen en water: op fietsroute), en vervolgens evalueren zij dat alles. De bijdrage van de VOO bestaat, naast het produceren van de Canon, uit het aanleveren van een fietsroute en info over interessante punten die de leerlingen op die route passeren. Wij hebben niet alleen de teksten daarvoor geleverd, ook foto’s uit de Canon die bij die punten passen, zodat het herkenbaar is voor de leerlingen en de docenten. De scholen gebruiken het lesprogramma vanaf dit schooljaar. In mei a.s volgt een voorlopige evaluatie. Canonverkoop en verkoopadressen De Oegstgeester Canon is te koop bij de Oegstgeester boekhandels voor € 12,50. De boekhandels geven geen korting aan leden van de Vereniging Oud Oegstgeest. Leden van de VOO kunnen voor de prijs van € 10,00 een exemplaar kopen bij de secretaris, Nassaulaan 45, of bij Marise Spieksma, Laan van Alkemade 1, te Oegstgeest. Nieuwe welstandsnota, informatieavond op 18 maart a.s. in het gemeentehuis De gemeente is bezig met een nieuwe welstandsnota. Hierin staan de richtlijnen waaraan woningen en andere gebouwen in Oegstgeest moeten voldoen, willen ze een vergunning voor nieuw- of verbouw kunnen krijgen. De VOO heeft zich in de afgelopen periode ingespannen om door middel van een aantal notities en gesprekken daar waar dat nuttig en nodig is, de nieuwe welstandnota zo te krijgen dat de bestaande waarden van het oude en mooie Oegstgeest zo goed mogelijk behouden blijven. Wij zijn niet tegen nieuwbouw of verbouw of nieuwe dakkapellen, zoals je wel eens hoort. Dat moet allemaal zoveel mogelijk kunnen. Maar wij pleiten er wel voor deze zo goed mogelijk in de bestaande situatie in te passen, zodat het markante karakter van het dorp behouden blijft. Niet alleen in de beschermde dorpsgezichten maar ook in de andere delen van het dorp. In het concept dat de gemeente onlangs heeft geproduceerd, is al met veel van onze suggesties rekening gehouden. Een groepje mensen (Rianne Meester, Freek Lugt en Harry Vissers) kijkt nu of het wat ons betreft nog beter kan. Op de informatieavond van de gemeente, 18 maart a.s. om 19.30 uur , zullen wij zo nodig nog concrete wijzigingen voorstellen. Contributie 2009 Het merendeel van de VOO-leden treft als bijlage bij deze nieuwsbrief de factuur aan voor de contributie voor 2009. Aan de leden wordt verzocht het contributiebedrag van € 17,50 over te maken naar rekening ABN-AMRO 56.69.41.538 ten name van de Vereniging Oud Oegstgeest te Oegstgeest. Indien u reeds betaald heeft verzoeken wij u de factuur als overbodig te beschouwen. Voor vragen en/of opmerkingen kunt u altijd terecht bij de penningmeester: Website VOO De website van de VOO heeft dringend een nieuw ontwerp nodig. Bestuurslid Nenke van Wermeskerken heeft de huidige, uitstekende, site in 2004 ontworpen en voldeed daarmee aan een grote wens van het bestuur. Nenke heeft de site enkele jaren als webmaster kunnen bijhouden, maar haar eigen werkzaamheden als grafisch ontwerper vergden steeds meer tijd, terwijl zij zich voor de VOO bijvoorbeeld ook nog heeft bezig gehouden met het ontwerp voor de Canon en de infobordjes voor Oegstgeest. Momenteel wordt er door Edwin van der Schrier gewerkt aan een nieuwe website voor de VOO. Het is de bedoeling dat de nieuwe site zal worden gepresenteerd op de a.s. Algemene Ledenvergadering. In de milde schaduw van de Groene Kerk Bij gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het kosterhuis bij de Groene Kerk is op 21 oktober j.l. een aardig boekje gepresenteerd: “In de milde schaduw van de Groene Kerk, herinneringen aan Kerk en Kosterhuis 1908-2008.” In het voorwoord schrijft Tim Timmers, voorzitter van het College van Kerkrentmeesters: Het kosterhuis, dat in 1908 is gebouwd door koster Leendert van Nieuwkoop en de aannemer-architect Johan van der Voet uit Oegstgeest, maakt deel uit van het nog prachtig bewaard gebleven ensemble van de Groene Kerk, de begraafplaats er omheen, de 118e eeuwse kerkhofmuur en ’t Veldhuys. Hoog in het Hollandse landschap op een vroeg middeleeuwse terp gelegen, verbindt het Groene Kerkje ons met vroegere generaties Oegstgeestenaren en inspireert het ons tegelijkertijd om ons op de toekomst te richten. De plannen voor de uitbreiding van de begraafplaats aan de noordwestzijde zijn hier het sprekende voorbeeld van. De huidige bewoonster, Marie Thérèse Stierman-Rasser, is een achterkleindochter van Leendert van Nieuwkoop, de eerste koster. Zij heeft haar moeder, Neeltje Suzanne Rasser-van Nieuwkoop, gevraagd naar haar herinneringen aan het kosterhuis en deze opgetekend voor het boekje. Zo is het boekje enerzijds een familieverslag geworden. Anderzijds geeft het een mooi beeld van hoe een dienstbare familie verweven is met de kerk en de Oegstgeester gemeenschap. Het boekje is in een kleine oplage verschenen en te koop bij de Oegstgeester boekhandels. De Vereniging Oud Oegstgeest is bij de presentatie aanwezig geweest en heeft een exemplaar ontvangen. Informatiebord bij de Oudenhofmolen In samenwerking met de gemeente zullen er in het vervolg infobordjes geplaatst worden bij diverse interessante punten in Oegstgeest. Het eerste bord is aangebracht in de gang van de bibliotheek en K&O, namelijk het grote infobord over de Oudenhof. Dit was een cadeau van de VOO aan de gemeente, ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de VOO. Bij de opgang naar de Verhalenverteller is een klein bordje aangebracht. Op 6 januari j.l. heeft wethouder De Kok, onder zeer koude omstandigheden, een bordje onthuld bij de Oudenhofmolen. Het ontwerp is van VOO-bestuurslid Nenke van Wermeskerken, de tekst van gemeentearchivaris Carla de Glopper. Open Monumentendag 2009 In het tweede weekend van september zal weer de jaarlijkse Open Monumentendag worden gehouden. Het thema is dit jaar “op de kaart”. Het programma moet nog vorm krijgen. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het uitlichten van markante panden die bekend zijn van historische kaarten, ansichtkaarten, etc. en aan panden waarvan historisch kaartmateriaal, ontwerptekeningen en/of bouwtekeningen bestaan.Naar verwachting zullen bij het Hoogheemraadschap, de Universiteit en het Regionaal Archief kaartcollecties worden geëxposeerd. In Oegstgeest zullen de kastelen en het Gemeentehuis geopend zijn en wij hopen dat ook enkele particulieren hun gemeentelijk of rijksmonument willen openstellen. Nieuws rond het tijdschrift De Vereniging Oud Oegstgeest Presenteert …. Over Oegstgeest Marise Spieksma-Boezeman zal na het verschijnen van het aprilnummer terugtreden als hoofdredacteur van het tijdschrift De Vereniging Oud Oegstgeest presenteert …Over Oegstgeest. Marise heeft zich elf jaar lang met veel ijver ingezet voor het tijdschrift, een geweldige prestatie. Tijdens de Algemene Ledenvergadering zullen wij aan dit feit uitgebreid aandacht besteden. Het verheugt het bestuur zeer dat er intussen een opvolger is gevonden in de persoon van Anke Casteel. U kunt haar op diezelfde vergadering ontmoeten. Algemene Ledenvergadering op 13 mei a.s. De 24e Algemene Ledenvergadering zal gehouden worden op woensdag 13 mei a.s. Wij zullen onze leden ongeveer drie weken daarvoor informeren waar deze vergadering zal plaatsvinden. Nieuwe eigenaar Het Witte Huis Zoals inmiddels bekend, zal Het Witte Huis niet langer kunnen blijven bestaan. De eigenaar, de heer Van Ingen Schenau, kan geen goede opvolger vinden en heeft het pand te koop gezet. De VOO is blij met het feit dat de Nova Zembla Zorggroep het pand heeft kunnen kopen. De eigenaars van de Nova Zembla Zorggroep hebben bij de nieuw- en verbouw van de voormalige Villa Maria Elisabeth aan de Prins Hendriklaan laten zien dat zij goed kunnen omgaan met een historisch pand. Het betreurt het VOO-bestuur zeer dat het Witte Huis niet als zodanig kan blijven bestaan, niet als hotel-restaurant en niet als pand. Een stuk geschiedenis dat nauw is verweven met Oegstgeest zal hiermee verdwijnen. Op hoeveel oude ansichtkaarten staat Het Witte Huis niet! De nieuwe eigenaars hebben een tekening laten maken die de oorspronkelijke vorm van Het Witte Huis laat terugkomen. Omwonenden hebben zich er redelijk positief over uitgelaten. Het VOO-bestuur kan zich er in principe ook in vinden. De monumentencommissie zal zich er verder over buigen. Het goed van Oestgeest Onder deze titel zal in het najaar van 2009 een boek over de Middeleeuwen in Oegstgeest verschijnen, geschreven door Freek Lugt. Het gaat over alles wat zich hier in de vijf eeuwen tussen ongeveer 900 en 1400 heeft afgespeeld. Uitstapjes naar nog vroegere en soms latere tijden worden echter niet vermeden. Zo is de hele ontstaansgeschiedenis van het Groene Kerkje te lezen, inclusief die van de dochterkerken, met bijvoorbeeld aandacht voor de zandstenen sarcofaag waarin de wereldlijke heersers in de kerk werden bijgezet. De maar liefst zeven kastelen in het dorp worden uitgebreid voor het voetlicht gebracht. Het belangrijkste onderwerp wordt evenwel gevormd door de mensen die hier woonden. Vrouwe Christina bijvoorbeeld die een pleegkind blijkt te zijn geweest van graaf Floris IV, en heer Willem die bij de Engelse koning over de vloer kwam. En niet te vergeten de gewone man. In het jaar 900 waren dat één- of tweehonderd mannen, vrouwen en kinderen, in 1300 vierhonderd en in 1400 waren het er nog maar driehonderd, omdat de pest in de tussentijd had huisgehouden. U kunt lezen wat die mensen deden, waar ze woonden, wat ze aten, hoe ze heetten en onder welke oorlogen ze leden. Het goed van Oestgeest zal ongeveer 200 grootformaat pagina’s tellen en worden vormgegeven door Nenke van Wermeskerken, die het ontwerp van de Canon zo mooi verzorgde. Er zijn diverse verrassende illustraties opgedoken, zoals een zegel van Aleid van Poelgeest (die van 1275), een schilderij van een ridder in Oegstgeester wapenrok, een plattegrond van kasteel Abtspoel en een afbeelding van Oud-Poelgeest in de Middeleeuwen. Het manuscript heeft intussen een goedkeurend zegel gekregen van prof. dr. Rudi van Maanen van de Leidse Universiteit en van drs. Menno Dijkstra van de Universiteit van Amsterdam, die binnenkort hoopt te promoveren op een proefschrift over de Oude Rijnstreek tussen de 3e en de 9e eeuw. Het goed van Oestgeest wordt uitgegeven door Uitgeverij Ginkgo in Leiden, die ook de productie van de Canon verzorgde, met financiële steun van het Prins Bernhardfonds en de Stichting Aeria. De VOO biedt steun door op voorhand een flink aantal boeken voor haar ledenaf te nemen, die het boek kunnen krijgen voor € 25. In de winkel zal het boek € 29,50 kosten. Opgraving in Nieuw-Rhijngeest Sinds het begin van dit jaar wordt er op Nieuw-Rhijngeest-zuid weer archeologisch onderzoek verricht op het terrein ten zuiden van Corpus. Dit gebeurt in aansluiting op de opgravingen in 2004-2005, toen onder de tijdelijke studentenwoningen die daar staan. Destijds werd een groot aantal Merovingische (6e- en 7e-eeuwse) bewoningssporen gevonden. Bij het huidige onderzoek is tot nu toe aangetroffen:
-
een deel van een huisplattegrond en een complete andere huisplattegrond van ongeveer 6 bij 20 meter;
-
een zilveren munt;
-
een aantal waterputten, gemaakt van vermoedelijk scheepshout. Het restant van één daarvan is in zijn geheel gelicht en naar een laboratorium gebracht om te worden onderzocht;
-
een mooi gesneden kleine trog met handvaten, mogelijk een keukenhulpmiddel;
-
onder de trog een houten drinknap;
-
een houten emmer, mogelijk met versiering, met een ijzeren band;
-
nog een waterput, die na dienst te hebben gedaan was gebruikt als afvalput, met een grote hoeveelheid steen (kalk- lei- en tuf- en baksteen) uit een Romeinse context, dus vermoedelijk uit Valkenburg, die hier was hergebruikt voor bijvoorbeeld een oven; verder een gebroken weefgewicht en een eendenschedel;
-
een benen naald;
-
een wilgentenen mand die was ingegraven naast het blootgelegde huis. Erin zaten visbotjes;
-
misschien wel honderd meter kadewand, die aansloot op de bij de vorige opgraving gevonden kadewand. Dat is althans het vermoeden, want van het tussenliggende deel is een groot stuk verdwenen doordat daar enige jaren geleden een vijver is gegraven. In elk geval liggen de twee delen in elkaars verlengde. In de kadewand zit een U-vormige insteek in het land van ongeveer 3 bij 3 meter. De houten wand loopt met die insteek mee. Links en rechts van de insteek zijn sporen van dubbele rijen palen, welke rijen dus loodrecht op het water stonden. Het is (nog) niet duidelijk wat dit geweest kan zijn.
De opgraving duurt nog tot de eerste week van maart. Op 24 februari hebben leden van de vereniging de gelegenheid gekregen een rondleiding te krijgen op het opgravingsterrein. Zij werden daar bijgepraat door een zeer enthousiaste opgravingsleider, drs. Willem Jezeer. Mailadressen van leden voor de secretaris Zoals u hebt kunnen lezen is er op 24 februari een excursie georganiseerd naar de opgravingen in Nieuw-Rhijngeest. Deze excursie was alleen op korte termijn te regelen. Wij hebben dus alleen diegenen kunnen bereiken van wie een mailadres in onze adreslijst staat. Er zijn ook mailadressen waarover de secretaris beschikt vanwege persoonlijk contact. Zonder uw toestemming komen deze niet in de algemene lijst. Wilt u ook per mail bereikt kunnen worden, geeft u dan uw mailadres (alsnog) door aan: Uw adres zal alleen gebruikt worden voor de VOO en, bij een algemene mailing aan de leden, niet herkenbaar zijn voor derden. De Stichting Leidse Hout Monumentwaardig heeft m.i.v. 1 oktober 2008 een nieuw bestuur:
-
Jeroen Brabers: voorzitter; Peter Floor: vice-voorzitter; Jan Reedijk: secretaris;
-
Martine Delver: penningmeester.
Contactadres: Jan Reedijk, Antonie Duycklaan 4, 2334 CD, Leiden; 071-5176596; email-adres: Hieronder volgt het persbericht dat de Stichting Leidse Hout Monumentwaardig op 25 februari 2009 heeft verstuurd. “B&W van Leiden besluiten het gehele Volkspark De Leidse Hout en het bijbehorende Bospark als gemeentelijk monument aan te wijzen. Het College van Burgemeester en Wethouders heeft de adviezen van de Monumentencommissie van december 2007 en van de Commissie voor de Beroep- en Bezwaarschriften van oktober 2008 overgenomen en besloten het gehele Volkspark De Leidse Hout, dus inclusief het Sportpark, alsmede het bijbehorende Bospark als monument aan te wijzen. B&W menen dat het Volkspark De Leidse Hout en het bijbehorende Bospark van algemeen belang zijn vanwege de cultuurhistorische, landschapsarchitectuurhistorische en stedebouwkundige waarde, vanwege de grote mate van gaafheid en vanwege de zeldzaamheidswaarde. Het bestuur van de Stichting Leidse Hout Monumentwaardig is buitengewoon verheugd over dit besluit van B&W, waardoor De Leidse Hout nu beter dan voorheen is beschermd en behouden kan worden voor toekomstige generaties. Daarnaast kan het park nu in volle omvang een rol blijven spelen in het behoud van doorlopende groengebieden in de regio. De monumentverklaring is de kroon op het werk van de oudvoorzitter/secretaris en oprichter van de Stichting, mw. drs. Marina van der Horst. Zij onderkende al jaren geleden het bijzondere karakter van De Leidse Hout en nam in december 2004 het initiatief tot de aanvraag om het gehele Volkspark tot monument te verklaren. Sedertdien heeft Mevrouw Van der Horst met een bijzondere inzet en vasthoudendheid gestreden voor het behoud en een betere bescherming van De Leidse Hout. Daarnaast is de Stichting dank verschuldigd aan de Nederlandse Tuinenstichting en de Vereniging van Vrienden van de Leidse Hout, die de Stichting de afgelopen jaren in haar streven hebben gesteund en met haar samengewerkt om deze mijlpaal te bereiken. Hoewel met de monumentverklaring de bescherming van De Leidse Hout aanzienlijk is verbeterd, zal de Stichting zich ook in de toekomst blijven beijveren voor het behoud en de bescherming van het complete Volkspark De Leidse Hout.”
